Từ Pháp Hội Vườn Xoài* đến Buddha Bar
View: 1008 - Uyên Nguyên 26/03/2020 08:03:54 am
Quả tình mà nói, chuỗi hệ thống Buddha Bar, một cách chung chung, là không gian tuyệt vời, mỗi nơi hình tượng Phật Giáo mang mỗi vẻ độc đáo riêng. Hình dung nếu đây là một nhà hàng chay, tất nhiên là phật tử, chúng ta ao ước như vậy. Nhưng tiếc là trên thực tế lại không được ý mình. Cái gì không theo ý mình thì là rơi vào tâm lý “cầu bất đắc khổ” rồi.Buddha Bar, đúng hơn là một thương hiệu có nguồn gốc từ Pháp[1], rồi phát triển thành một hệ thống và có mặt ở nhiều quốc gia. Để ý thì chúng ta thấy thương hiệu này tồn tại ở những quốc gia mà tôn giáo chính thống không phải là Phật giáo, điều đó có thể thấy được từ phản ứng chống đối rất mãnh liệt và dứt khoát hơn của tín đồ Phật giáo ở Jakatar, Indonesia[2] ngay từ những năm đầu thập niên 2000 thì khác hẳn với những quốc gia khác trên thế giới có Buddha Bar hoạt động và vẫn tồn tại đến bây giờ. Song, nói thế cũng chưa chính xác, bởi ngay cả ở Nga, thương hiệu Buddha Bar trong chuỗi thương hiệu toàn cầu từng bị Văn phòng công tố Krasnoyarsk, Russia phạt vạ.[3] Rồi nó cũng từng gặp rắc rối lớn ở Tribeca, New York[4]
Buddha Bar ở Dubai (Ảnh: Love that design)
Như vậy, vấn đề Buddha Bar đang gây tranh cãi không chỉ mới đây[5] và riêng ở Việt Nam, khi mà người ta theo sự kiện phát hiện ổ dịch bịnh Covid19 đã tạo thêm một làn sóng phụ. Phụ mà chính, chính mà phụ. Đó là cho dù Buddha Bar, Thảo Điền tại Việt Nam không dính dấp trong hệ thống của Buddha Bar có gốc gác từ Pháp, và hoạt động kinh doanh bên trong có vẽ khác xa, nhưng hiển nhiên thương hiệu của nó, cũng vấp phải những phản ứng tương tự như Jakatar, Indonesia, hay có thể là hơn thế nữa mà ở đây không cần phải phân tích sâu sa nguyên nhân của nó, vì có lẽ ai đang quan tâm cũng đủ kiến thức và ý thức. Vấn đề còn lại là mọi giới chức liên hệ, sẽ xử lý như thế nào và riêng cộng đồng tín ngưỡng Phật giáo, chúng ta ứng xử như thế nào trên nền tảng giáo lý của những người tỉnh giác. Tất nhiên là không bạo động ngay cả khi chúng ta đang dùng ngôn ngữ để bày tỏ thái độ bất bình.
Tôi nhớ ở Tokyo, Nhật, một vị sư trẻ Yoshinobu Fujioka[6], muốn thay đổi không khí hoằng pháp, ông mở một quán bar với ý nghĩ là “đem đạo vào đời.”
Hầu hết những thanh niên đến đây, mang theo nỗi lòng trắc ẩn của họ về đời sống để cần có lời khuyên nhủ, và đối với những khách hàng như vậy điều họ mong muốn nhận được lời khuyên ngay thẳng giúp tinh thần của họ được nâng lên, quán bar Phật giáo là một nơi luôn có một đôi tai thông cảm – cả đêm dài.
Hay ở rất nhiều nhà hàng ẩm thực Thái, người ta thấy rất nhiều tượng ảnh Phật được trưng bày. Như vậy thì không thể cho đó là sự báng bổ.
Buddha Bar, Thảo Điền, Việt Nam (Ảnh: Internet)
Vậy thì vấn đề nằm ở chỗ nào, một nơi người ta không thể chấp nhận “Phật vào chống rượu Chè”, nhưng rõ ràng ở một nơi khác thì vẫn có thể. Và thực tế trên thế giới hiện nay, hình thức kinh doanh thương hiệu Buddha hoặc những gì tương tự như thế có rất nhiều, nó không chỉ thu nhỏ trong phạm trù thuần văn hóa kinh điển truyền thống Phật giáo mà trộn lẫn với nhiều yếu tố phong thổ, tín ngưỡng, văn hóa khác nữa. Tất cả các nền văn minh lâu đời nào cũng có những thử thách, để qua đó chứng minh giá trị để tồn tại, biến dạng hay là hủy diệt.
Một cách cụ thể, “Buddha Bar, Thảo Điền – Việt Nam” là một địa điểm kinh doanh dễ nhận diện và tùy thuận hóa giải, nhưng trên thực tế ở đất nước này còn có rất nhiều thương hiệu lợi đụng, núp bóng cửa Từ Bi để trục lợi, mà món lợi đó có khi thu về cho những tay lái buôn quốc tế sẵn sàng gom trọn đất nước này bằng các dự án lấn chiếm từng phần, từng ngày cho đến khi vắt nó kiệt quệ.
Cái kiệt quệ của một dân tộc như vậy không phải là mặt bằng đất đai hoặc chỉ số mất còn bao nhiêu dự án kinh doanh tầm cỡ hay thương hiệu lớn nhỏ v.v… mà là văn hóa, trong đó thông qua văn hóa kinh doanh. Nói một cách khác, một lúc mà có những kẻ bất chấp làm ăn trục lợi mà không còn biết gì nữa thì ở một tầm vĩ mô khác, việc mãi quốc cầu vinh là có thể, và có thật.
Duy, nhờ vào quá trình tu tập bản thân, dù ở nơi nào, Phật tử tất sẽ không khó khăn gì để nhận thấy đâu là hình thái thanh tịnh của quốc độ Phật.
Mặc Cốc, 26 tháng Ba, 2020
Uyên Nguyên
_____________________________________
* Thắng Man Giảng Luận, Chương I, Pháp Hội Vườn Xoài – Tuệ Sỹ dịch và giải
[1] Buddha Bar – https://en.wikipedia.org/wiki/Buddha_Bar
[2] Buddha Bar chain urged to close Jakarta branch for religious reasons – https://www.theguardian.com/world/2009/mar/12/buddha-bar-indonesia-protests
[3] Buddha Bar in Krasnoyarsk fined for offending believers’ feelings – https://www.rbth.com/politics_and_society/2016/11/24/buddha-bar-in-krasnoyarsk-fined-for-offending-believers-feelings_650493
[4] Buddha Bar blocked: Residents rally against luxury club, restaurant chain opening in Tribeca – https://www.thevillager.com/2016/04/buddha-bar-blocked-residents-rally-against-luxury-club-restaurant-chain-opening-in-tribeca/
[5] Buddha branding is everywhere – but what do Buddhists think? – https://www.theguardian.com/lifeandstyle/shortcuts/2017/jan/08/buddha-branding-buddhists-religion-philosophy-year-anxious
[6] Monk-run Tokyo bar proffers drinks even as it teaches Buddhism – https://www.japantimes.co.jp/life/2017/04/22/food/monk-run-tokyo-bar-proffers-drinks-even-teaches-buddhism/#.Xnx4rupKiUl